Treść zadania

Polska jest w czołówce krajów nadużywających antybiotyków. Lekarze przepisują je często przy infekcji wirusowej, chociaż antybiotyki niszczą tylko bakterie. Ale winni są też sami pacjenci - nie kończą terapii lub łykają leki na własną rękę.

U lekarza upominasz się o receptę na antybiotyk lub, co gorsza, na własną rękę sięgasz do domowej apteczki po specyfiki, które zostały po poprzedniej chorobie? Z powodu tak nierozsądnego postępowania chorobotwórcze bakterie mogą stać się oporne na antybiotyki. A to pociąga za sobą wiele groźnych skutków. Najważniejszy: leki, które dotychczas zwalczały chorobę i często ratowały życie, stają się nieskuteczne w walce z chorobami o ciężkim przebiegu.

Antybiotyk - co to jest?

Grupa leków określana tym mianem to substancje, które mają zdolności bakteriobójcze i bakteriostatyczne, czyli hamujące wzrost bakterii. Stosuje się je w kuracjach u ludzi, zwierząt, a także niekiedy roślin. Klasyfikacja tych substancji obejmuje kilka klas antybiotyków, które różnią się między sobą strukturą chemiczną i zakresem działania. Nie wszystkie antybiotyki wykazują skuteczność względem wszystkich bakterii – konkretny antybiotyk może być skuteczny w odniesieniu do jednego bądź wielu rodzajów bakterii. Z kolei bakterie niewrażliwe na pewne leki bywają też często oporne na inne leki o takim samym mechanizmie działania (tzw. oporność krzyżowa). O antybiotykooporności mówimy wtedy, gdy dany antybiotyk traci swoje właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne. Istnieje zjawisko antybiotykooporności naturalnej – niektóre bakterie w sposób naturalny są oporne na wybrane antybiotyki. Groźniejsza w skutkach jest jednak antybiotykooporność nabyta.
Groźna antybiotykoodporność

Antybiotykooporność nabyta to stan, w którym bakterie dotychczas wrażliwe na stosowany antybiotyk tracą tę cechę wskutek zajścia zmian (mutacji) genetycznych. Wtedy, mimo obecności leku, bakterie nadal się mnożą, przedłużając tym samym czas trwania choroby, a to w konsekwencji prowadzi do konieczności zastosowania o wiele bardziej skomplikowanej terapii w celu skutecznej walki z drobnoustrojami. Naukowcy z Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) zwracają uwagę na fakt, że niewrażliwość bakterii na antybiotyki to jedno z najpoważniejszych wyzwań współczesnej medycyny i poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego mieszkańców Unii Europejskiej. Szacuje się, że corocznie 25 tys. Europejczyków umiera z powodu infekcji wywołanej przez antybiotykooporne drobnoustroje. Zagrożenie rozwojem antybiotykooporności na całym świecie, a także niewłaściwe stosowanie antybiotyków jest także duże, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opracowała globalną strategię umożliwiającą poszczególnym krajom wdrożenie systemów monitorowania antybiotykooporności na ich obszarze oraz stosowanie skutecznych rozwiązań tego problemu.

proste zasady - jak z głową przyjmować antybiotyki

Rozsądne i uzasadnione przyjmowanie antybiotyków może powstrzymać rozwój antybiotykooporności.

Racjonalne stosowanie antybiotyków sprowadza się do przyjęcia całej zaleconej dawki leku i nieprzerywania kuracji nawet w przypadku ustania najbardziej uporczywych objawów, na przykład gorączki, ponieważ takie postępowanie uniemożliwia całkowite wyeliminowanie patogennych drobnoustrojów z organizmu.
Taki sam negatywny w skutkach efekt może wystąpić w przypadku przyjmowania zbyt niskich dawek leku, gdyż uniemożliwia to osiągnięcie odpowiedniego stężenia antybiotyku gwarantującego pokonanie chorobotwórczych bakterii. Czas poświęcony na nieskuteczną walkę działa na korzyść bakterii – wówczas doskonalą one swoje mechanizmy lekooporności i skutecznie transferują pomiędzy sobą geny odpowiedzialne za niewrażliwość na antybiotyki.
Poza ścisłym przestrzeganiem zaleceń lekarskich w trakcie kuracji antybiotykowej ważna jest także ochrona przed zakażeniami, którą można uzyskać dzięki szczepieniom ochronnym. Niezależnie od okoliczności należy również pamiętać o zachowaniu podstawowych zasad higieny, a zwłaszcza o częstym myciu rąk.
Lekarzom zaleca się wystawianie recept na antybiotyki o wąskim spektrum działania i informowanie pacjentów o konieczności przestrzegania zaleceń w trakcie terapii przeciwbakteryjnej oraz odpowiednio wczesne pobieranie materiału na posiew bakteriologiczny.

Czy to wirus czy bakteria?

Najczęstsze infekcje, na które zapadamy niezależnie od pory roku – czyli przeziębienie i katar, lecz także zapalenie gardła, krtani, tchawicy, oskrzeli – prawie zawsze wywoływane są przez wirusy i siłą rzeczy zastosowanie antybiotyku, który jest lekiem przeciwbakteryjnym, w tym przypadku jest nieuzasadnione i niesie za sobą niekorzystne działanie – od eliminacji naturalnej flory bakteryjnej chroniącej organizm przed kolonizacją chorobotwórczymi drobnoustrojami, po wystąpienie antybiotykooporności. Naukowcy zwrócili uwagę na związek pomiędzy poszerzaniem się zasięgu lekooporności a przyjmowaniem antybiotyków. W krajach, w których ograniczono zażywanie tego typu leków (np. Japonia czy Finlandia), odnotowano znaczny ilościowy spadek szczepów opornych bakterii, tam zaś, gdzie liczba osób przyjmujących antybiotyki pozostaje na bardzo wysokim poziomie (Francja, Włochy, Stany Zjednoczone), jednocześnie odnotowywany jest wysoki poziom szczepów opornych. Polska w klasyfikacji krajów, w których nadużywa się antybiotyków, zajmuje miejsce w czołówce (dane ESAC – Europejskiego Programu Monitorowania Konsumpcji Antybiotyków).

http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/domowa-apteczka/antybiotyki-jak-je-przyjmo wac-uniknac-antybiotykoodpornosci_39091.html