Treść zadania

Spowiedź Jacka Soplicy vel Księdza Robaka świadectwem życiowych wyborów bohatera. Zinterpretuj podany fragment Pana Tadeusza Zwracając uwagę na wykorzystany przez Mickiewicza motyw buntu i pokory.

'Pan Tadeusz' - Księga Dziesiąta: 'Emigracja. Jacek'


'Jest w tym zasługa nie chcieć zostać winowajcą

Narodowym, choć naród okrzyczy cię zdrajcą!

Zwłaszcza w kim taka, jaka była we mnie duma!

Imię zdrajcy przylgnęło do mnie jako dżuma.

[...]

Moskwa mnie uważała gwałtem za stronnika,

Dano Soplicom znaczną część dóbr nieboszczyka,

Targowiczanie potem chcieli mnie zaszczycić

Urzędem. - Gdybym wtenczas chciał się przemoskwicić!

Szatan radził - już byłem możny i bogaty;

Gdybym został Moskalem? najpierwsze magnaty

Szukałyby mych względów; nawet szlachta braty,

Nawet gmin, który swoim tak łacnie uwłacza,

Tym, którzy Moskwie służą, szczęśliwszym - przebacza!

Wiedziałem to, a przecież - nie mogłem.
Uciekłem z kraju!

Gdziem nie był! com nie cierpiał!



Ale Bóg raczył lekarstwo jedyne objawić.

Poprawić się potrzeba było i naprawić

Ile możności to...



Córka Stolnika, ze swym mężem wojewodą

Gdzieś w Sybir wywieziona, tam umarła młodo;

Zostawiła tę w kraju córkę, małą Zosię,

Kazałem ją hodować.


Bardziej niźli z miłości, może z głupiej pychy

Zabiłem; więc pokora, wszedłem między mnichy,

Ja, niegdyś dumny z rodu, ja, com był junakiem,

Spuściłem głowę, kwestarz, zwałem się Robakiem,

Że jako robak w prochu...



Zły przykład dla Ojczyzny, zachętę do zdrady

Trzeba było okupić dobrymi przykłady,

Krwią, poświęceniem się...



Biłem się za kraj; gdzie? jak? zmilczę; nie dla chwały

Ziemskiej biegłem tylekroć na miecze, na strzały.

Milej sobie wspominam, nie dzieła waleczne

I głośne, ale czyny ciche, użyteczne,

I cierpienia, których nikt...



Udało mi się nieraz do kraju przedzierać,

Rozkazy wodzów nosić, wiadomości zbierać,

Układać zmowy - znają i Galicyjanie

Ten kaptur mnisi - znają i Wielkopolanie!

Pracowałem przy taczkach rok w pruskiej fortecy,

Trzy razy Moskwa kijmi zraniła me plecy,

Raz już wiedli na Sybir; potem Austryjacy

W Szpilbergu zakopali mnie w lochach do pracy,

W carcer durum - a Pan Bóg wybawił mię cudem

I pozwolił umierać między swoim ludem,

Z Sakramentami. '