Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  0 0

  emilka0812 4.1.2011 (17:36)

  74
  ZYSKI
  Zachowanie godności, wolności
  Zachowanie religii
  Wybór na knezia uczciwego,
  skromnego kmiecia
  Zdobycie broni i jeńców
  Zawarcie pokoju z wrogami
  Założenie grodu
  STRATY
  śmierć wielu kmieci, ich żon
  i dzieci
  ograbienie, spalenie wielu
  zagród kmiecych
  6. Określenie warunków prowadzenia wojny.
  • Czy wojna może być sprawiedliwa? Zapisz wnioski z dyskusji.
  (Można prowadzić wojnę, jeśli jest konieczna, np. z najeźdźcą, w walce o sprawiedliwość,
  tożsamość narodową).
  Bajki robotów
  Stanisław Lem
  Temat 1
  Król, królewna i rycerze – jak to w bajce (Jak Erg Samowzbudnik bladawca pokonał).
  Cel ogólny
  Określenie cech gatunkowych utworu.
  Cele szczegółowe – uczeń:
  – podaje tytuły baśni kojarzące się z podanymi motywami,
  – opowiada treść utworu w roli określonego narratora, wykorzystując technikę pantomimy
  prezentuje uczucia narratora,
  – gromadzi słownictwo do opisu,
  – określa baśniowe motywy wędrowne w opowiadaniu Lema,
  – określa cechy gatunkowe utworu,
  – redaguje wypowiedź z uwzględnieniem cech określonego gatunku literackiego.
  Przebieg zajęć
  1. Przypomnienie tytułów baśni z podanymi motywami wędrownymi.
  • Król, śmiałe czyny bohatera, ślub z królewną – z czym ci się kojarzą te motywy? Podaj tytuły
  baśni.
  2. Opowiadanie treści bajki w roli określonego narratora.
  • Opowiedz treść bajki Lema według planu (jeden uczeń opowie fragment odpowiadający
  jednemu punktowi planu).
  Postaraj się oddać głosem, mimiką i gestykulacją odpowiedni nastrój (nauczyciel każdorazowo
  poda punkt planu i określi narratora).
  • W trakcie słuchania opowiadania kolegów mimiką i gestem pokażcie uczucia narratora,
  (4 – 5 lekcji)
  75
  np. stojąc na baczność podczas słuchania obwieszczenia królewskiego albo okazując
  wstręt, podczas oglądania bladawca.
  Plan:
  1. Bogactwa króla Boludara – z zachwytem.
  2. Goszczenie Starego elektrowieda Halazona – w stylu urzędowym, jak nudne sprawozdanie.
  3. Wykład na temat Homosa uczonych homologów – w stylu uczonego wykładu.
  4. Obserwowanie bladawca w klatce – ze wstrętem.
  5. Wyłudzenie kluczyka od królewny Elektriny – tajemniczo.
  6. Obwieszczenie króla – z powagą, jaka dotyczy spraw państwa.
  7. Zjazd rycerzy i udanie się na poszukiwanie Homosa – z entuzjazmem.
  8. Obudzenie królewny przez Samowzbudnika – radośnie.
  3. Gromadzenie słownictwa do opisu.
  • Przygotuj słownictwo do opisu pałacu i obyczajów w nim panujących. Uwzględnij:
  – budulec pałacu (marmur, złoto)
  – gromadzenie bogactw (kolekcja zegarów, wypchane stwory z najdalszych stron
  Wszechświata)
  – dostatek (piwnice z trunkami)
  – stosunek poddanych do króla (bicie pokłonów; spełnianie zachcianek – sprowadzenie
  bladawca; uczeni i wróżbici zjawiają się na rozkaz króla; służenie królowi przez wszystkich
  poddanych – rzemieślnicy z całego kraju zjeżdżają się, aby pomóc królewnie).
  4. Określenie motywów baśniowych w opowiadaniu.
  • Jakie baśniowe motywy wędrowne występują w utworze Lema?
  Np.:
  gromadzenie bogactw przez króla
  śpiąca królewna
  mężny rycerz
  wędrówka po dzikich nieznanych krainach
  mędrcy udzielający rad potrzebującym
  5. Określenie cech gatunkowych utworu Lema.
  • Opowiadanie Lema jest baśnią. Zapisz w dwóch kolumnach argumenty za i przeciw tej
  tezie.
  Nauczyciel może skorzystać z @ – rozsypanka argumentów.
  Przykładowo wykonane ćwiczenie:
  76
  Cechy baśni
  Brak określenia czasu wydarzeń.
  Fantastyczne miejsce wydarzeń.
  Motywy wędrowne.
  Szczęśliwe zakończenie.
  Cechy różniące utwór Lema od baśni
  Królewnę zdobywa spryciarz, a nie człowiek
  odważny i pełen poświęcenia.
  Czas wydarzeń to nieokreślona przyszłość.
  W świecie przedstawionym króluje wysoka
  technologia.
  Brak wyraźnego podziału na dobro i zło.
  Brak magii, czarów.
  6. Redagowanie wypowiedzi z uwzględnieniem cech określonego gatunku.
  • Zredaguj (w kilkunastu zdaniach) treść utworu Lema w taki sposób, aby spełniał cechy
  gatunkowe baśni.
  Temat 2
  Uczeni konstruktorzy w bajkach Lema.
  Cel ogólny
  Określa cele współczesnej nauki.
  Cele szczegółowe – uczeń:
  – zna wyrazy bliskoznaczne do uczony,
  – określa cechy naukowców, ich zadania, cele i znaczenie ich pracy,
  – określa funkcję postaci konstruktorów w bajkach Lema,
  – określa okoliczności, cele i rezultaty działania postaci,
  – określa najważniejsze problemy ludzkości.
  Przebieg zajęć
  1. Określenie cech, zadań, celów i znaczenia pracy naukowców.
  • Kim jest uczony?
  Podaj wyrazy bliskoznaczne do uczony (badacz, naukowiec, poszukiwacz, nowator, odkrywca,
  wynalazca, mędrzec).
  • Określ zadania i cele uczonego (np. odkrywanie praw przyrody, służenie ludzkości,
  własny rozwój).
  • Określ cechy, którymi wyróżniają się/powinni się wyróżniać uczeni (np. wiedza, inteligencja,
  dociekliwość, intuicja, wytrwałość, cierpliwość, pracowitość, odwaga, odpowiedzialność).
  • Jaki pożytek przynosi praca uczonego? (np. rozwój wszystkich dziedzin nauki i techniki,
  poznanie świata i człowieka, powstawanie urządzeń ułatwiających pracę i życie codzienne,
  łatwiejszy kontakt człowieka ze światem, powszechny dostęp do wiedzy, wydłużenie
  życia człowieka).
  Dokończ wybrane zdanie:
  77
  Szanuję uczonych, ponieważ ......................................................................................
  Chciałbym być uczonym, gdyż ....................................................................................
  Podziwiam uczonych za ............................................................................................
  2. Określenie okoliczności, celów i rezultatów działania postaci.
  • Czym zajmują się uczeni w „Bajkach robotów”?
  Grupa I „Trzej elektrycerze”
  Grupa II „Uranowe uszy”
  Grupa III „Dwa potwory”
  Grupa IV „Jak Mikromił i Gigacyan ucieczkę mgławic wszczęli”
  Grupa V „Jak ocalał świat”
  Instrukcja do pracy w grupie:
  Imię/nazwisko uczonego/konstruktora
  Planeta, na której działa
  Dzieło/dzieła, nad którymi pracował
  Motywacja (dlaczego to robił, co nim kierowało)
  Rezultat pracy
  Nauczyciel może skorzystać z ułatwionej wersji zadania – @
  Przykładowo wykonane zadanie:
  Tytuł
  utworu
  Imię/nazwisko
  uczonego
  Planeta,
  na której
  działa
  Dzieło/dzieła,
  nad którymi
  pracował
  Motywacja
  (dlaczego
  to robił, co
  nim kierowało)
  Rezultat
  pracy
  „Trzej
  elektrycerze”
  wielki konstruktor-
  -wynalazca
  Kryonia maszynka-
  -okruszynka,
  istoty rozumne
  z wody (kryształu
  górskiego)-
  Kryonidów
  powstanie
  istot pięknych
  i mądrych
  powstanie
  nowego ludu
  na planecie
  Kryonii, który
  przechytrzył
  swego
  konstruktora
  „Uranowe
  uszy”
  inżynier Kosmogonik
  Mgławica
  Andromedy
  planety: gazowa,
  węglowa,
  Aktynuria
  pokonanie
  ciemności
  powstanie
  państwa Palatynidów
  na
  Aktynurii,
  robotów,
  którzy mieli
  wady ludzi
  78
  „Dwa
  potwory”
  Wielki Cybernator
  Koronny,
  Wielki Arcydynamik,
  Fizykus Koronny
  państwo
  Argensów
  w układzie
  poszóstnym
  Elektrolud Miedziany
  Rtęciogłów
  Elektycerz
  Antymat
  pokonanie
  olbrzyma
  unicestwienie
  państwa robotów
  przez
  ich twórców,
  poczucie
  zagrożenia
  „Jak Mikromił
  i Gigacyan
  ucieczkę
  mgławic
  wszczęli”
  Mikromił
  Gigacyan
  Wszechświat
  stworzenie myślącej
  materii
  odkrycie
  tajemnicy
  Wszechświata
  chaos
  „Jak ocalał
  świat”
  Trurl nie wiadomo
  maszyna wytwarzająca
  wszystko
  na literę n
  zabawa nicość
  3. Charakteryzowanie postaci uczonych konstruktorów.
  • Jakie rezultaty przyniosła praca uczonych konstruktorów? Jak oceniasz ich działalność
  – pozytywnie czy negatywnie?
  • Jakimi cechami obdarzył autor uczonych konstruktorów? Porównaj z cechami zanotowanymi
  na początku zajęć (brak odpowiedzialności).
  • Sformułuj wniosek, wykorzystując słownictwo: absurdalne pomysły; lekkomyślność, pospolite
  ludzkie wady; spełnianie zachcianek władców; działanie w dobrej wierze; wielkie marzenia
  (nauczyciel zapisze na tablicy).
  4. Rola postaci konstruktorów w bajkach Lema.
  • Które z typowych postaci baśniowych zastępują uczeni konstruktorzy w baśniach Lema?
  Wybierz spośród podanych:
  potwory, czarownicy, poczciwi biedacy dokonujący wspaniałych czynów, sierotki, wróżki
  (nauczyciel przeczyta listę postaci).
  • Czym różnią się bohaterowie baśni od bohaterów opowiadań Lema?
  (mają typowe wady ludzi, jak: próżność, zawiść, kłótliwość, brak odpowiedzialności obok
  niezwykłych zdolności i umiejętności, wiedzy, pracowitości i wytrwałości).
  5. Określenie najważniejszych problemów ludzkości.
  • Jakie problemy powinni rozwiązywać współcześni uczeni?
  • Wymień w punktach lub zredaguj kilkuzdaniową wypowiedź na ten temat.
  79
  Temat 3
  Świat w krzywym zwierciadle.
  Cel ogólny
  Przygotowuje się do uczestniczenia w życiu społeczno-politycznym.
  Cele szczegółowe – uczeń:
  – określa miejsca wydarzeń,
  – charakteryzuje fikcyjne systemy państwowe,
  – wyraża swoje zdanie w dyskusji,
  – zna cechy gatunkowe literatury fantastyczno-naukowej,
  – rozróżnia baśnie od science fiction,
  – określa cel łączenia konwencji baśni z science fiction,
  – formułuje hasła wyborcze.
  Przebieg zajęć
  1. Określenie miejsca wydarzeń.
  • Określ miejsce wydarzeń w bajkach Lema. Podaj kilka nazw miejscowych.
  (1.Kosmos: odległe galaktyki, biegun galaktyczny, planety na krańcach Wszechświata,
  sztuczne planety; 2. Mgławica Andromedy, Cyprozja, Aragena).
  2. Charakteryzowanie fikcyjnych systemów państwowych.
  • Jaki system państwowy przeważa w bajkach Lema? – zajrzyj do tematu pierwszej lekcji.
  (królestwo/ustrój feudalny)
  • Scharakteryzuj królestwa z baśni Lema według planu:
  1. Tytuł baśni, imię króla, nazwa państwa.
  2. Prawa obowiązujące w państwie.
  3. Stosunek władcy do poddanych.
  4. Zachowania ludu.
  5. Konsekwencje działania władcy.
  Grupa I „Uranowe uszy”
  Grupa II „Jak Erg Samowzbudnik bladawca pokonał”
  Grupa III „Skarby króla Biskalara”
  Grupa IV „Biała Śmierć”
  Grupa V „Bajka o maszynie cyfrowej, co ze smokiem walczyła”
  Przykładowo wykonane zadanie:
  Tytuł
  Król
  Państwo
  Prawa obowiązujące
  w państwie
  Stosunek władcy
  do poddanych
  Zachowania
  ludu
  Konsekwencje
  działania
  władcy
  „Uranowe uszy”
  Architor
  Aktynuria
  zakaz zgromadzeń
  szpiegował, zbierał
  wysokie daniny
  spiskowanie trwoga poddanych,
  zniszczenie
  władcy
  80
  „Jak Erg
  Samowzbudnik
  bladawca
  pokonał”
  Boludar
  absolutne
  posłuszeństwo
  wobec
  władcy
  nie liczył się ze
  zdaniem mędrców,
  zwołał rzemieślników
  w celu dorobienia
  kluczyka,
  wysłał na pewną
  śmierć rycerzy
  spełnianie
  wszystkich rozkazów
  królewskich,
  klękanie przed
  królem i bicie
  pokłonów
  trwoga dworaków,
  uśpienie
  królewny,
  oszukanie króla
  przez sprytnego
  Erga
  „Skarby króla
  Biskalara”
  Biskalar
  Cyprozja
  wypełnianie
  rozkazów
  był okrutny
  przy zachowaniu
  pozorów sprawiedliwości,
  stosował podstępy,
  miał niewolników
  odebranie skarbów,
  wybranie
  nowego króla
  strącenie
  z tronu
  „Biała Śmierć”
  Matameryk
  Aragena
  zakaz
  poruszania
  czegokolwiek
  na planecie
  zmuszał do
  ciężkiej pracy nad
  poszerzaniem
  królestwa
  w głąb planety,
  izolował królestwo
  wypełnianie
  rozkazów,
  brak własnych
  decyzji
  zagłada ludu
  „Bajka
  o maszynie
  cyfrowej, co
  ze smokiem
  walczyła”
  Poleander Partobon
  Kybera
  nakaz nieustannego
  doskonalenia
  urządzeń
  „ułatwiał” życie
  ludowi ogromną
  ilością urządzeń
  cybernetycznych,
  niszczył dorobek
  poddanych
  nieustannymi
  wojnami, które
  sam wywoływał
  niezadowolenie,
  szemranie
  zaniechanie
  przez króla gier
  wojennych na
  rzecz cybernetyki
  cywilnej
  3. Dyskusja na temat władzy w państwie.
  • Nazwij cechy władców.
  Czy władcy zajmują się sprawami ważnymi dla swych poddanych? Uzasadnij.
  • Jak żyje się poddanym w tych państwach? Czy czują się szczęśliwi i swobodni? Co myślą
  o swych władcach? Podaj przykłady.
  • Jacy powinni być władcy? Czym powinni się zajmować?
  Wnioski z dyskusji zapisz na schemacie metaplanu.
  Przykładowo wykonane zadanie:
  JAK JEST?
  Królowie gnębią poddanych.
  Wprowadzają absurdalne prawa.
  Są chciwi, niedojrzali, okrutni, podejrzliwi.
  81
  Wykorzystują wiedzę uczonych dla błahych celów.
  Wszczynają wojny.
  JAK POWINNO BYĆ?
  Władcy powinni służyć swemu ludowi.
  Tworzyć sprawiedliwe prawa i przestrzegać prawa.
  Stworzyć warunki rozwoju każdemu obywatelowi.
  Władcy powinni dążyć do zachowania pokoju.
  DLACZEGO NIE JEST TAK, JAK POWINNO BYĆ?
  Królowie nie są godni sprawowania władzy.
  Ze strachu o władzę szpiegują i gnębią poddanych.
  Poddani boją się konsekwencji sprzeciwu i spełniają każdy rozkaz, czasem się buntują.
  WNIOSKI
  Wybierz spośród podanych:
  Niegodny władca powinien być obalony.
  Lud ma prawo wybrać władcę.
  Poddani powinni mieć wpływ na sprawy państwa.
  Wszyscy powinni być równi wobec prawa.
  4. Rozróżnia baśń od literatury fantastyczno-naukowej.
  • Komnata, tron, sypialnia tronowa, sala tronowa, bicie pokłonów, nocny strój gronostajowy
  – czy pasują do utworu science fiction? Uzasadnij.
  • Czym różni się baśń od science fiction? Podane cechy zapisz w dwóch kolumnach.
  dobro zostaje nagrodzone, a zło ukarane
  typowe początki i typowe zakończenia
  akcja umieszczona w nieokreślonej przeszłości
  akcja umieszczona w odległej przyszłości
  występują postacie fantastyczne
  fabuła oparta na przewidywanych osiągnięciach nauki i techniki
  przyroda jest upersonifikowana, pełni ważną rolę
  zawiera ludową mądrość
  ukazuje wpływ techniki na życie człowieka
  miejsce wydarzeń nie jest dokładnie określone
  5. Określenie celu łączenia konwencji baśni z science fiction.
  • Dlaczego autor połączył konwencję baśni z science fiction? (ośmiesza władzę, pokazuje
  jej absurdy, zmusza do refleksji).
  • Sformułuj przesłanie bajek Lema w formie haseł wyborczych partii ludu.
  82
  Temat 4
  Cyber..., kosmo..., hydro... – neologizmy Lema.
  Cel ogólny
  Rozumie proces bogacenia zasobu słownictwa.
  Cele szczegółowe – uczeń:
  – tworzy neologizmy, wykorzystując podane przedrostki,
  – zna pojęcie neologizm,
  – określa funkcje neologizmów w utworach Lema,
  – określa konwencję tworzenia nazw miejscowych,
  – redaguje tekst w określonej konwencji językowej,
  – określa funkcję rymowanek,
  – układa rymowankę.
  Przebieg zajęć
  1. Określenie funkcji neologizmów w opowiadaniach Lema.
  • Podaj kilka neologizmów, czyli nowych słów utworzonych przez Lema.
  • Opowiedz epizod z życia szkoły, używając rzeczowników z przedrostkiem
  cyber-, np. cyberkreda, cybertablica
  kosmo-, np. kosmosala, kosmomatematyka
  anty-, np. antylekcja, antyuczeń
  auto-, np. autogąbka, autotablica
  • Jaki efekt przyniosło przekształcenie rzeczowników? (wrażenie przyszłości, komizm)
  • Z jakiej dziedziny czerpał pomysły na neologizmy autor książki? (nauki ścisłe).
  • Jak narrator opowiadań przedstawia przyrodę przyszłości? Zwróć uwagę na nazwy:
  cyberaki, cyberosy, cybermuchy, cybergąszcze, cybergaje.
  • Czy podoba ci się taka przyszłość? Uzasadnij swoje zdanie.
  2. Analiza słowotwórcza wyrazów złożonych.
  • Wzorem nazw urzędów, jak: Wielki Cybernator, Arcydynamik, Wielki Podblaszy Koronny,
  Fizykus Koronny, utwórz nazwy pracowników szkoły.
  • Dokonaj analizy rzeczowników złożonych. Czy zostały utworzone według tej samej zasady?
  3. Określenie konwencji językowej opowiadań Lema.
  • W jaki sposób powstały wyrazy złożone: elektrycerze, robosły, kosmolud, cybergęśle ?
  • Jakie konwencje połączył autor w tych złożeniach ? (wyrazy z dziedziny nauk technicznych
  z wyrazami znanymi z baśni).
  4. Określenie konwencji tworzenia nazw miejscowych.
  • Z jakimi rzeczywistymi nazwami własnymi kojarzą się : Cyprozja (Nikozja), Treops
  (Cheops), Boludar (Bożydar).
  • Jaki efekt wywołują te nazwy? (pozornej powagi, komiczny).
  • W bajce „Doradcy króla Hydropsa” roi się od nazw „rybnych” i „wodnych”. Przypomnij
  kilka z nich.
  83
  • Dlaczego w tej bajce dominuje słownictwo „wodne”? (lud na planecie Akwacji żyje pod
  wodą).
  • Utwórz kilka nazw „wietrznych”, wykorzystując wyrazy bliskoznaczne do wiatr, jak:
  wietrzyk, zefirek, wicher, tornado, wichura itp.
  5. Redagowanie tekstu w określonej konwencji.
  • Zredaguj opis fikcyjnego świata, którego mieszkańcy żyją na drzewach. Wykorzystaj
  nazwy gatunków drzew i części drzew, jak konary, liście, szyszki.
  6. Określenie funkcji rymowanek.
  • Przypomnij rymowanki z baśni, np. „Śpiąca królewna”
  • Przeczytaj rymowankę z baśni „Skarby króla Biskalara”:
  Jam jest robot hartowany, zdalnie prądem sterowany,
  nitowany z każdej strony, wyklepany, uzwojony,
  stańcie nit przy nicie, a zaraz ujrzycie
  czworgiem swych żeliwnych gałek,
  jaki ze mnie zbrojny śmiałek,
  jak lśni mój stalowy duch,
  naprzeciw żeliwnych dwóch,
  natężajcie cewki,
  bo to nie przelewki,
  a jeśli nie usłuchacie,
  elektryczne życie dacie.
  • Jaką funkcję pełnią rymowanki w opowiadaniach Lema? (rozśmieszają, rozładowują grozę,
  nawiązują do konwencji baśniowej).
  • Utwórz rymowankę, której bohaterem będzie uczeń.
  W pustyni i w puszczy
  Henryk Sienkiewicz
  Temat 1
  O czym jest książka Henryka Sienkiewicza W pustyni i w puszczy?
  Cel ogólny
  Określenie szczegółowej tematyki powieści.
  Cele szczegółowe – uczeń:
  – określa tematykę powieści (burza mózgów),
  – wybiera interesującą go tematykę,
  – stosuje zasady pracy w grupie,
  – nadaje tytuł projektowi,
  – określa zagadnienia szczegółowe w danym zakresie tematycznym,
  – dokonuje przydziału zadań w grupie,
  – zaznacza w lekturze fragmenty zgodne z wybraną tematyką,
  – sporządza notatki.
  (4 – 5 lekcji)

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie