Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  0 0

  tomek635 22.4.2010 (17:38)

  Morze Bałtyckie (Bałtyk) leży w Europie Północnej. Jest płytkim morzem szelfowym, należącym do grupy mórz wewnętrznych (śródziemnych) wewnątrzkontynentalnych. Jest najmłodszym morzem europejskim i zarazem jednym z najmłodszych mórz Atlantyku. Zajmuje powierzchnię około 415 tys. km². Łączy się z Morzem Północnym poprzez szereg cieśnin: Cieśniny Duńskie (Sund, Mały Bełt i Wielki Bełt), Kattegat i Skagerrak. Dostęp do niego mają państwa: Szwecja, Finlandia, Rosja, Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Niemcy i Dania
  
  Bałtyk charakteryzuje się urozmaiconą linią brzegową, którą tworzą liczne zatoki, wyspy, półwyspy, mierzeje i cieśniny. Do największych zatok należą: Botnicka, Fińska, Gdańska, Pomorska i Ryska. Największymi wyspami są: Gotlandia, Sarema, Bornholm, Fionia i wyspy Alandzkie.
  Średnia głębokość Bałtyku wynosi 52 m. Maksymalnie osiąga 459 m w głębi Landsort.
  Zasolenie Bałtyku jest bardzo niewielkie i zależy od wymiany z wodami Morza Północnego oraz od dopływu wód słodkich z uchodzących do niego rzek. Uchodząca do niego ilość wody słodkiej jest bardzo duża, a wymiana z Morzem Północnym niewielka, stąd jego niskie zasolenie, które zmniejsza się ku wschodowi - od ponad 18 promili w cieśninie Kattegat do 1 - 2 promili w Zatoce Botnickiej.
  Zlewisko Morza Bałtyckiego stanowi 18% powierzchni Europy. Uchodzą do niego m. in.: Newa, Wisła, Niemen, Odra, Lule, Kemi, Angerman i Dźwina.
  Wody powierzchniowe Bałtyku podlegają rocznym zmianom temperatury. W zimie temperatura wody wynosi od 0ºC do 2ºC, co sprawia, że morze często zamarza, natomiast w lecie temperatury wahają się od ok. 12ºC w Zatoce Botnickiej do ok. 20ºC na południowych wybrzeżach.
  Pływy na Morzu Bałtyckim są bardzo niewielkie i wynoszą średnio 0,6 m.
  Bałtyk jest morzem dość burzliwym. Średnia wysokość fal wynosi ok. 3 m, a maksymalnie, podczas sztormów, potrafi osiągnąć 10 - 12 m.
  W obrębie Morza Bałtyckiego wydziela się trzy baseny: Basen Bornholmski, Basen Gotlandzki i Basen Botnicki.
  Fauna Bałtyku jest dość uboga. Z ssaków występują tu: foki szare, foki obrączkowane i morświny. Z ryb typowe są: dorsze, śledzie, makrele, łososie, flądry, szproty, płastugi węgorze europejskie.
  Florę morza tworzą głównie glony należące do gromad: zielenic (ok. 10 tys. gatunków), brunatnic (ok. 2 tys. gatunków) i krasnorostów (ok. 4 tys. gatunków).
  Bałtyk jest morzem silnie zanieczyszczonym. Świadczy o tym masowy rozwój glonów - sinic, które powodują zmętnienie wody powierzchniowej i ograniczenie tym samym rozwoju płytkowodnej roślinności. Produkują one ponadto substancje trujące, które zabijają organizmy zwierzęce. Głównymi źródłami zanieczyszczeń Morza Bałtyckiego są: emisja zanieczyszczeń przemysłowych, ścieki i rolnictwo (przede wszystkim stosowanie nawozów sztucznych).
  Geneza Morza Bałtyckiego sięga okresu plejstocenu, około 11 tys. lat temu. Wówczas z wód topniejącego lądolodu skandynawskiego utworzyło się Jezioro Lodowe. Był to zbiornik słodkowodny nie posiadający połączenia z oceanem. W wyniku ponownego nasunięcia się lądolodu na obszar Europy, ok. 10 tys. lat temu, doszło do obniżenia się obszaru Półwyspu Skandynawskiego, dzięki czemu jezioro uzyskało dostęp do wód oceanicznych. Wzrosło wówczas jego zasolenie i pojawiła się fauna morska, m. in. małż Yoldia arctica, od którego ten etap istnienia zbiornika nosi nazwę Morza Yoldowego. Po ponownym uwolnieniu się Półwyspu Skandynawskiego spod ciężaru lodowca kontynentalnego, ok. 8 tys. lat temu, ląd zaczął się podnosić, aż w konsekwencji pozbawił morza kontaktu z oceanem. Przekształciło się ono znowu w słodkowodne jezioro, noszące nazwę Jeziora Ancylusowego, od zamieszkujących go mięczaków Ancylus fluvatilis. Ok. 7 tys. lat temu, w wyniku ocieplenia klimatu nastąpiło topnienie lodowców i zalanie ich wodami obszaru Europy północnej. Bałtyk wszedł wówczas w fazę Morza Litorynowego, którego nazwa pochodzi od żyjącego w nim ślimaka Littorina littorea. W okresie ok. 2,5 tys. lat temu doszło do ponownego osładzania się wód morza i pojawienia się w nim ślimaka Lymnaea ovata, któremu zawdzięcza on kolejną nazwę - Morze Lymnaea. W konsekwencji kolejnego ochłodzenia klimatu w okresie średniowiecza, zaczęły zachodzić kolejne zmiany w faunie zbiornika. Zamieszkał w nim wówczas małż Mya arenaria, od którego ten (ostatni) etap istnienia morza nazwano Morzem Mya. Współczesna nazwa - Morze Bałtyckie - pojawiła się w XIX wieku, prawdopodobnie od starosłowiańskiego słowa "blato", oznaczającego wielką, słoną wodę.

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie