Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  0 0

  mira31130 30.5.2010 (18:53)

  Obraz szlachty w „Potopie”
  
  Szlachta polska jest zbiorowym bohaterem „Potopu” Henryka Sienkiewicza. Sienkiewicza od czasów przezeń opisywanych dzieliło raptem 200 lat, szlacheckie tradycje były więc ciągle żywe, w myśl zasady „noblesse oblige”. Przez karty Potopu przewijają się przedstawiciele wielkiej szlacheckiej drabiny społecznej – od króla po zaścianek – pisze Adam Kersten w genialnym opracowaniu dzieła, „Sienkiewicz «Potop» Historia” – Mamy więc Jana Kazimierza, magnaterię duchową i świecką, a w tej grupie także „ludzi nowych”, owych magnatów pierwszego pokolenia, reprezentowanych przez Czarnieckiego. Co prawda, Zagłoba niechętnie odnosi się do Radziwiłła, nazywając go „kasztelaniną” z racji jego szybkiej nobilitacji, ale zupełnie inaczej odnosi się do Czarnieckiego, który w świetle prawa jest takim samym „kasztelaniną”.
  To sam wierzchołek szlacheckiej drabiny społecznej – to oni prowadzą politykę, kierują się wyłącznie dobrem własnym (prywata). Egoiści, warchoły, zdrajcy. Wśród nich są jednak nieliczne jednostki, które cechują się patriotyzmem, jak Sapieha, Lubomirski, czy Zamoysky. Sienkiewicz usiłował jednak bronić tej warstwy społecznej po raz kolejny koncentrując negatywne cechy na postaciach jak Radziwiłłowie...
  
  a) Magnateria.
  
  * Reprezentanci: Bracia Radziwiłłowie- Bogusław i Janusz, Hieronim Radziejowski, Opaliński.
  
  Ich postępowanie cechuje się egoizmem, działaniem na własną korzyść. Wszystkie ich ruchy są podyktowane chęcią zagwarantowania sobie zysku na wypadek zwycięstwa Szwedów oraz polepszeniem swojej sytuacji. Bez wyrzutów sumienia poddają się władzy Karola Gustawa (dopuszczając się tym samym narodowej zdrady), co potwierdzają wypadki w Ujściu i Kiejdanach.
  Są przedstawieni przez Sienkiewicza jako wichrzyciele, awanturnicy, samoluby i niewdzięcznicy, którym zależy tylko na własnym szczęściu.
  
  * Jako pewne wyjątki przedstawia autor postacie: Sapiehy, Lubomirskiego i Zamojskiego, którzy wykazują się patriotyzmem, chęcią walki o ojczyznę, choć mimo to nie zostają uznani za sylwetki idealne.
  
  b) Szlachta.
  
  Szybko przyjmuje zaistniałą sytuację, zgadza się na przejęcie władzy przez szwedzkiego monarchę, o czym świadczy fakt, że kiedy Opalińskie informuje o poddaniu się najeźdźcy, szlachcice przy tym obecni chętnie wznoszą okrzyki ku czci nowego panującego. Szlachta zgadza się na podatki, podporządkowuję się poleceniom i rozkazom szwedzkich dowódców. Do uległości i przyjęcia obcego panowania skłaniało tą klasę mamienie ich przez najeźdźców i polskich sprzedawczyków obietnicami licznych przywilejów, które otrzymają po zaakceptowaniu nowego króla (co doskonale obrazuje wypowiedź stryja Oleńki, że i pod obcym panowaniem można odnaleźć właściwego pana).
  
  Przykładem upadku morałów szlachty są kompanii Kmicia, obciążeni wieloma wyrokami skazującymi za swoje rabunki, podpalenia, gwałty i morderstwa. Jednak pomimo wyroków grasują nadal bezkarnie, ponieważ sądownictwo Rzeczpospolitej upadło- panuje ogólna samowolka.
  
  Szlachta jest samolubna, awanturnicza, harda, agresywna i impertynencka. Prezentuje polityczną krótkowzroczność i interesowność. Była podporządkowana magnaterii, zupełnie obojętna wobec wojny o polską wolność, która mogłaby pozbawić ją przywilejów.
  
  * I w tej klasie występują wyjątki, na przykład Skrzetuski, który prezentuje głęboki patriotyzm, jest gotowy do walki i poświęceń, nie może się pogodzić z kolejnymi aktami kapitulacji (na przykład Wielkopolski).

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie