Kręgowce (Vertebrata), podtyp zwierząt, należący do typu strunowców. Charakteryzują się wyraźną symetrią dwuboczną i zaznaczoną w wielu miejscach metamerią ciała. W szkielecie kręgowców występują chrzęstne i kostne elementy szkieletowe, wyróżnia się szkielet osiowy w postaci struny grzbietowej lub kręgosłupa, czaszkę i szkielet kończyn (zwykle 2 par). U wielu grup występują także skostnienia skórne (z których wywodzą się zęby).
Kręgowce charakteryzuje skomplikowany układ nerwowy, składający się z części ośrodkowej (mózg i rdzeń kręgowy, położony po stronie grzbietowej) oraz obwodowej (nerwy odchodzące od rdzenia kręgowego), dobrze rozwinięte są narządy zmysłów. Przewód pokarmowy jest różnie zbudowany w zależności od rodzaju pobieranego pokarmu, zawsze występują gruczoły trawienne: wątroba i trzustka. Narządami oddechowymi są skrzela - u kręgowców wodnych i płuca - u kręgowców lądowych.
Kręgowce charakteryzują się zamkniętym układem krwionośnym; krew, która krąży w naczyniach, roznosi zarówno pokarm, jak i gazy oddechowe; serce składa się z kilku części i ulega rozbudowie u poszczególnych gromad. Układ wydalniczy stanowią narządy wytwarzające mocz (pranercza lub nerki zbudowane z nefronów) oraz przewody wyprowadzające (moczowody). Zwierzęta kręgowe są zwierzętami rozdzielnopłciowymi, układ rozrodczy męski składa się ogólnie z jąder i nasieniowodów, natomiast żeński z jajników, jajowodów, a u czworonogów także macicy i pochwy. Większość kręgowców jest jajorodna, ale w kilku grupach (m.in. liczne ryby chrzęstne, nieliczne kostne, niektóre gady, większość ssaków) pojawiła się jajożyworodność lub żyworodność, a także opieka nad potomstwem.
Kręgowce (Vertebrata, od łac. vertebra – kręg) – silnie zróżnicowany morfologicznie podtyp zwierząt zaliczanych do strunowców, których wyróżniającą cechą jest posiadanie kręgów lub kręgosłupa. Zazwyczaj synonimizuje się je z czaszkowcami (Craniota).
Dotychczas opisano około 58000 gatunków kręgowców[2], co stanowi około 5% opisanych gatunków zwierząt. Kręgowce są największym podtypem strunowców. Zalicza się tu m. in.: bezżuchwowce, ryby kostnoszkieletowe, ryby chrzęstnoszkieletowe, płazy, gady, ssaki i ptaki. Wielkość współcześnie żyjących kręgowców waha się od 7,9 mm u Paedocypris progenetica[3] do płetwala błękitnego[4], którego długość dochodzi do 33 m[5].
Spis treści
[ukryj]
* 1 Cechy charakterystyczne
* 2 Systematyka
* 3 Tradycyjny podział systematyczny
* 4 Drzewo filogenetyczne
* 5 Przypisy
Cechy charakterystyczne [edytuj]
* dobrze wykształcony szkielet wewnętrzny zbudowany z tkanki chrzęstnej lub kostnej, składający się ze szkieletu osiowego, szkieletu pasów i kończyn
* chrzęstny szkielet wzmocniony kolagenem, a kostny fosforanem wapnia
* szkliwo pokrywające szkielet skórny (pancerz, łuski) lub zęby
* parzyste kończyny (nie występują tylko u bezżuchwowców i skrajnie wyspecjalizowanych wężowatych czworonogów)
* układ pokarmowy złożony z przewodu pokarmowego (jama gębowa, gardziel, przełyk, żołądek, jelito środkowe (cienkie), jelito tylne (grube), jelito proste (odbytnica)) z otworem gębowym i odbytem oraz dodatkowych gruczołów (wątroba, trzustka)
* skóra składająca się z wielowarstwowego naskórka i ze skóry właściwej
* układ nerwowy złożony z ośrodkowego układu nerwowego (mózgowia i rdzenia kręgowego) oraz nerwów, tworzących obwodowy układ nerwowy
* mózgowie złożone z kresomózgowia, międzymózgowia, śródmózgowia, tyłomózgowia i rdzeniomózgowia
* bardzo dobrze rozwinięte narządy zmysłów: wzrok, słuch, węch, zmysł równowagi, dotyku i termorecepcji
* pęcherzykowate oczy, będące w rozwoju zarodkowym uwypukleniami mózgu; osłonięte powiekami (górną, dolną i migotką)
* zamknięty układ krwionośny
* czerwona krew zawierająca hemoglobinę
* serce położone po brzusznej stronie ciała, mające zastawki
* parzyste nerki
* dobrze rozwinięty układ krwionośny
Dzięki takiej budowie, kręgowce w czasie swojego ewolucyjnego rozwoju zdołały opanować prawie wszystkie środowiska Ziemi.
Najstarsze skamieniałości kręgowców znane są z osadów ordowiku.
Systematyka [edytuj]
Information icon.svg Zobacz też: Dokładna systematyka kręgowców.
Najnowsza klasyfikacja biologiczna dzieli kręgowce na:[potrzebne źródło]
Nazwa systematyczna Nazwa zwyczajowa
Amphibia płazy
Aves ptaki
Chondrichthyes ryby chrzęstnoszkieletowe
Mammalia ssaki
Reptilia gady
Agnatha bezżuchwowce
Osteichthyes ryby kostnoszkieletowe
Tradycyjny podział systematyczny [edytuj]
* konodonty (Conodonta), żyjące od kambru do triasu, które jednak przez niektórych są wyłączane poza grupę kręgowców;
* śluzice (Myxinida), współczesną grupę, której zapis kopalny sięga karbonu;
* Heterostraci, żyjące od ordowiku do dewonu;
* Anaspida, sylur – dewon;
* minogi (Petromyzontida), żyjące od karbonu do dziś;
* kostnopancerne (Osteostraci), sylur – dewon;
* szczękowce (Gnathostomata), należą tu także ludzie; znane od syluru.
Szczękowce dzieli się na
* plakodermy (Placodermi), dewon – karbon;
* chrzęstnoszkieletowe (Chondrichthyes);
* akantody (Acanthodii) sylur – perm;
* kostnoszkieletowe, jedną z grup kostnoszkieletowych są czworonogi (Tetrapoda).
lub
zarejestruj nowe konto.
0 0
squbana12 18.5.2010 (20:52)
Kręgowce (Vertebrata), podtyp zwierząt, należący do typu strunowców. Charakteryzują się wyraźną symetrią dwuboczną i zaznaczoną w wielu miejscach metamerią ciała. W szkielecie kręgowców występują chrzęstne i kostne elementy szkieletowe, wyróżnia się szkielet osiowy w postaci struny grzbietowej lub kręgosłupa, czaszkę i szkielet kończyn (zwykle 2 par). U wielu grup występują także skostnienia skórne (z których wywodzą się zęby).
Kręgowce charakteryzuje skomplikowany układ nerwowy, składający się z części ośrodkowej (mózg i rdzeń kręgowy, położony po stronie grzbietowej) oraz obwodowej (nerwy odchodzące od rdzenia kręgowego), dobrze rozwinięte są narządy zmysłów. Przewód pokarmowy jest różnie zbudowany w zależności od rodzaju pobieranego pokarmu, zawsze występują gruczoły trawienne: wątroba i trzustka. Narządami oddechowymi są skrzela - u kręgowców wodnych i płuca - u kręgowców lądowych.
Kręgowce charakteryzują się zamkniętym układem krwionośnym; krew, która krąży w naczyniach, roznosi zarówno pokarm, jak i gazy oddechowe; serce składa się z kilku części i ulega rozbudowie u poszczególnych gromad. Układ wydalniczy stanowią narządy wytwarzające mocz (pranercza lub nerki zbudowane z nefronów) oraz przewody wyprowadzające (moczowody). Zwierzęta kręgowe są zwierzętami rozdzielnopłciowymi, układ rozrodczy męski składa się ogólnie z jąder i nasieniowodów, natomiast żeński z jajników, jajowodów, a u czworonogów także macicy i pochwy. Większość kręgowców jest jajorodna, ale w kilku grupach (m.in. liczne ryby chrzęstne, nieliczne kostne, niektóre gady, większość ssaków) pojawiła się jajożyworodność lub żyworodność, a także opieka nad potomstwem.
Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie
0 0
pawlo34 18.5.2010 (21:40)
Kręgowce (Vertebrata, od łac. vertebra – kręg) – silnie zróżnicowany morfologicznie podtyp zwierząt zaliczanych do strunowców, których wyróżniającą cechą jest posiadanie kręgów lub kręgosłupa. Zazwyczaj synonimizuje się je z czaszkowcami (Craniota).
Dotychczas opisano około 58000 gatunków kręgowców[2], co stanowi około 5% opisanych gatunków zwierząt. Kręgowce są największym podtypem strunowców. Zalicza się tu m. in.: bezżuchwowce, ryby kostnoszkieletowe, ryby chrzęstnoszkieletowe, płazy, gady, ssaki i ptaki. Wielkość współcześnie żyjących kręgowców waha się od 7,9 mm u Paedocypris progenetica[3] do płetwala błękitnego[4], którego długość dochodzi do 33 m[5].
Spis treści
[ukryj]
* 1 Cechy charakterystyczne
* 2 Systematyka
* 3 Tradycyjny podział systematyczny
* 4 Drzewo filogenetyczne
* 5 Przypisy
Cechy charakterystyczne [edytuj]
* dobrze wykształcony szkielet wewnętrzny zbudowany z tkanki chrzęstnej lub kostnej, składający się ze szkieletu osiowego, szkieletu pasów i kończyn
* chrzęstny szkielet wzmocniony kolagenem, a kostny fosforanem wapnia
* szkliwo pokrywające szkielet skórny (pancerz, łuski) lub zęby
* parzyste kończyny (nie występują tylko u bezżuchwowców i skrajnie wyspecjalizowanych wężowatych czworonogów)
* układ pokarmowy złożony z przewodu pokarmowego (jama gębowa, gardziel, przełyk, żołądek, jelito środkowe (cienkie), jelito tylne (grube), jelito proste (odbytnica)) z otworem gębowym i odbytem oraz dodatkowych gruczołów (wątroba, trzustka)
* skóra składająca się z wielowarstwowego naskórka i ze skóry właściwej
* układ nerwowy złożony z ośrodkowego układu nerwowego (mózgowia i rdzenia kręgowego) oraz nerwów, tworzących obwodowy układ nerwowy
* mózgowie złożone z kresomózgowia, międzymózgowia, śródmózgowia, tyłomózgowia i rdzeniomózgowia
* bardzo dobrze rozwinięte narządy zmysłów: wzrok, słuch, węch, zmysł równowagi, dotyku i termorecepcji
* pęcherzykowate oczy, będące w rozwoju zarodkowym uwypukleniami mózgu; osłonięte powiekami (górną, dolną i migotką)
* zamknięty układ krwionośny
* czerwona krew zawierająca hemoglobinę
* serce położone po brzusznej stronie ciała, mające zastawki
* parzyste nerki
* dobrze rozwinięty układ krwionośny
Dzięki takiej budowie, kręgowce w czasie swojego ewolucyjnego rozwoju zdołały opanować prawie wszystkie środowiska Ziemi.
Najstarsze skamieniałości kręgowców znane są z osadów ordowiku.
Systematyka [edytuj]
Information icon.svg Zobacz też: Dokładna systematyka kręgowców.
Najnowsza klasyfikacja biologiczna dzieli kręgowce na:[potrzebne źródło]
Nazwa systematyczna Nazwa zwyczajowa
Amphibia płazy
Aves ptaki
Chondrichthyes ryby chrzęstnoszkieletowe
Mammalia ssaki
Reptilia gady
Agnatha bezżuchwowce
Osteichthyes ryby kostnoszkieletowe
Tradycyjny podział systematyczny [edytuj]
Przedstawicielami żuchwowców są:
* Ryby (Pisces)
* Płazy (Amphibia)
* Gady (Reptilia)
* Ptaki (Aves)
* Ssaki (Mammalia)
Przedstawicielami bezżuchwowców są:
* kostnopancerne (Osteostraci)
* anaspidy (Anaspida)
* heterostraki (Heterostraci)
* śluzice (Myxini)
* minogi (Cephalaspidomorphi)
Przedstawicielami konodontów są:
* protokonodonty (Protoconodonta)
* parakonodonty (Paraconodonta)
* eukonodonty (Euconodonta)
Drzewo filogenetyczne [edytuj]
* konodonty (Conodonta), żyjące od kambru do triasu, które jednak przez niektórych są wyłączane poza grupę kręgowców;
* śluzice (Myxinida), współczesną grupę, której zapis kopalny sięga karbonu;
* Heterostraci, żyjące od ordowiku do dewonu;
* Anaspida, sylur – dewon;
* minogi (Petromyzontida), żyjące od karbonu do dziś;
* kostnopancerne (Osteostraci), sylur – dewon;
* szczękowce (Gnathostomata), należą tu także ludzie; znane od syluru.
Szczękowce dzieli się na
* plakodermy (Placodermi), dewon – karbon;
* chrzęstnoszkieletowe (Chondrichthyes);
* akantody (Acanthodii) sylur – perm;
* kostnoszkieletowe, jedną z grup kostnoszkieletowych są czworonogi (Tetrapoda).
wszystko o ktregowcach
Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie