Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  0 0

  anulka269020 15.5.2010 (22:01)

  Strefa podzwrotnikowa obejmuje obszar ziemi pomiędzy 40-50 a 30-40 stopniem szerokości geograficznej północnej. Na północ i na południe od zwrotników.
  Klimat okresu letniego pod wpływem przeważających wyżowych zwrotnikowych mas powietrznych charakteryzuje się znacznym podobieństwem do strefy zwrotnikowej. Temperatury powietrza wahają się w granicach 24°C - 28°C. Lato jest ciepłe, a nawet upalne. Mimo wysokich temperatur w okresie letnim temperatura wody pozostaje stosunkowo niska, nie padają deszcze, często za to występują mgły. W chłodnym półroczu natomiast występuje w tej strefie intensywna działalność cyklonalna właściwa klimatom strefy umiarkowanej. W związku z tym najmniej opadów jest w lecie, najwięcej w okresie jesieni do wiosny. Temperatury w czasie zimowego półrocza spadają do 10°C - 12°C, tylko w odmianach kontynentalnych obniżają się. O porach roku decyduje tu w równym stopniu roczny przebieg temperatur i roczny przebieg opadów.
  Klimat zwrotnikowy - w klasyfikacji klimatów Okołowicza, jedna z 5 głównych stref klimatycznych, obejmująca obszary kuli ziemskiej w okolicach obu zwrotników. Średnie roczne temperatury w tej strefie przekraczają 20C, ale średnie miesięczne są bardziej zróżnicowane w ciągu roku niż w klimacie równikowym: temperatura najchłodniejszego miesiąca może wynosić od 10 do 20C, natomiast temperatury najcieplejszego miesiąca są wyższe niż we wszystkich pozostałych strefach (często przekraczają 30-35C). Cechą charakterystyczną klimatów zwrotnikowych są duże amplitudy dobowe temperatur. Opady występują najczęściej lub wyłącznie w półroczu letnim. W klimatach suchych są one sporadyczne lub całkowicie ich brak.
  Klimat strefy zwrotnikowej kształtują wyże około zwrotnikowe, stąd też opady w tej strefie są znikome i przeważają tutaj typy klimatów suchych lub skrajnie suchych. Ukształtowały się tutaj największe pustynie świata, m.in. Sahara, Ar-Rub al-Chali, Wielka Pustynia Australijska. W tej strefie znajduje się również najsuchsze miejsce na Ziemi - pustynia Atacama, gdzie przez kilkaset lat nie spadła ani jedna kropla wody. Brak opadów w tym miejscu i na innych wschodnich wybrzeżach strefy zwrotnikowej związany jest z występowaniem chłodnych prądów morskich. Natomiast wybrzeża zachodnie są wilgotniejsze, co związane jest z występowaniem wiatrów wschodnich, które przynoszą wilgotne powietrze znad oceanu. Dodatkowo w Azji Południowej i Azji Południowo-Wschodniej obfite opady przynosi, co roku monsun letni.
  Zwierzęta pustyni są przeważnie nieduże, o jasnej barwie ciała; w dzień ukrywają się w norach, jamach i zagłębieniach skalnych lub zakopują się w piasku, gdzie panuje dużo niższa temperatura i większa wilgotność niż na powierzchni; nocą na pustyni panują niskie temperatury i może pojawiać się rosa, a zjadanie pokrytych nią roślin dostarcza roślinożercom wody. Rosę wykorzystują także nieliczne na pustyniach ślimaki. Tak różne zwierzęta, jak niektóre chrząszcze z rodziny czarnuchowatych (Tenebrionidae) na pustyni Namib oraz co najmniej dwa gatunki jaszczurek – australijski moloch kolczasty (Moloch horridus) i azjatycka krągłogłówka uszasta (Phrynocephalus mystaceus) – potrafią pobierać wodę spływającą z ich własnych ciał (odpowiednio rosę i wodę deszczową). Wiele gatunków zwierząt ma zdolność okresowej anabiozy. U tak różnych organizmów, jak wielbłądy, antylopa oryks arabski, skoczki pustynne, niektóre jaszczurki, a nawet niektóre chrząszcze, stopy są tak przystosowane, aby zapobiec zapadaniu się w sypkim piasku. Niektóre grupy zwierząt są jakby z góry przystosowane (preadaptowane) do życia w warunkach stałego niedoboru wody i wysokiej temperatury. Chitynowa okrywa ciała owadów oraz rogowe łuski gadów skutecznie chronią te zwierzęta przed utratą wody; także u obu tych grup wydzielanie produktów przemiany materii następuje w postaci stałej (kwas moczowy). Stosunkowo liczne są więc stawonogi, np. owady bezskrzydłe (Apterygota), szarańczaki, karaczany, pluskwiaki, mrówki, chrząszcze (np. charakterystyczne dla tych środowisk chrząszcze z rodziny czarnuchowatych), a także pajęczaki (pająki, skorpiony, solfugi). Termity, choć niewidoczne na powierzchni, stanową ważną grupę owadów na gorących pustyniach.
  
  Wśród kręgowców wyraźnie dominującą grupą są gady – liczne gatunki jaszczurek (agam lub legwanów, waranów, gekonów, scynków), węży i żółwi. Ptaki, podobnie jak gady, prowadzą oszczędną gospodarką wodną (wydalają kwas moczowy), a poza tym mogą pokonywać długie trasy do wodopoju, ale ze względu na wysoki poziom przemiany materii wymagają dużych ilości pokarmu. Stąd ptaki takie jak stepówki (Pterocoliae), białożytki (Oenanthe), kuropatewka pustynna (Ammoperdix heyi) i skowronik piaskowy (Ammomanes deserti) spotkać można raczej na półpustyniach; jedynie sępy zamieszkują najbardziej suche tereny pustynne. Ssaki nie są tak dobrze przystosowane do warunków życia na pustyni. Wśród ssaków pustynnych liczne są gryzonie, a także antylopy i gazele, góralki i wielbłądy; spotyka się także nietoperze, owadożerne i drapieżne (np. fenek na pustyniach Afryki Północnej i Półwyspu Arabskiego), a w Australii torbacze. Wiele gatunków prowadzi nocny tryb życia; dotyczy to zarówno kryjących się w norach gryzoni i tak dużych zwierząt, jak oryks arabski. Wiele gatunków obywa się całkowicie bez picia. Owady i nasiona, którymi żywią się ssaki pustyni, są dla nich nie tylko pożywieniem, ale również źródłem wody. Niektóre gryzonie przestawiły się na odżywianie pokarmem zwierzęcym, co pozwala im zdobyć dodatkową ilość wody. Zapotrzebowanie na wodę u gryzoni żywiących się nasionami zaspokajane jest częściowo lub całkowicie wodą pochodzącą z przemian metabolicznych pożywienia, nazywaną wodą metaboliczną. Zwierzęta te nie pocą się, ich kał jest silnie odwodniony, a ich nerki wytwarzają mocz 3-4 razy bardziej zagęszczony niż u człowieka. Takie zwierzęta jak wielbłądy i oryks arabski są fizjologicznie przystosowane do znoszenia wysokich temperatur (bez utraty wody na chłodzenie ciała poprzez proces pocenia się). Ich organizm ulega znacznemu przegrzaniu w dzień, natomiast w nocy znacznemu wychłodzeniu, co z kolei opóźnia kolejne przegrzanie. Typowe ssaki pustyni, skoczki pustynne, to grupa odlegle lub zupełnie niespokrewnionych zwierząt (kilka grup gryzoni, owadożerne, torbacze), które są charakterystycznym przykładem konwergencji: szczuroskoczki (Heteromyidae) z obu Ameryk, myszoskoczka (Gerbillus gerbillus) z Afryki, skoczkowate (Dipodidae) 27 gatunków z Azji i Afryki, niektóre ryjkonosy (Macroscelidae, np. ryjoskoczek (Elephantulus rozeti) z Afryki, workowate skoczki pustynne z rodzajów Sminthopsis i Antechinomys oraz podobny do nich kanguroszczur (Bettongia penicillata) z Australii. Zwierzęta te wykazują duży stopień podobieństwa morfologicznego i zachowań.

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie